در دنیای صدا و تجهیزات صوتی، مفاهیمی مانند “گین” (Gain) و “ولوم” (Volume) بسیار رایج هستند. هر دو این مفاهیم به نحوی با صدای خروجی سیستمهای صوتی در ارتباط هستند، اما تفاوت‌های اساسی بین آنها وجود دارد که بسیاری از کاربران از آن آگاه نیستند. گین و ولوم هرکدام نقش متفاوتی در پردازش و تقویت صدا ایفا می‌کنند. در این مقاله، به تفصیل به بررسی این دو مفهوم، تفاوت‌ها و کاربردهای آنها خواهیم پرداخت.
ولوم چیست؟
زمانی که پیچ رادیوی خود را می‌چرخانید و صدای آن بلندتر می‌شود، در واقع در حال زیاد کردن ولوم هستید. ولوم میزان صدای خروجی یک سیستم صوتی است که بر حسب دسی‌بل اندازه‌گیری می‌شود. در واقع، تنظیم بلندی صدای سیستمهای صوتی با ولوم امکان‌پذیر است.
ولوم تنها بر روی بلندی صدای خروجی تأثیر می‌گذارد و کیفیت صدا یا حالت سیگنال را تغییر نمی‌دهد. به عبارت دیگر، افزایش ولوم در خروجی صدا اتفاق می‌افتد و هیچ تأثیری در کیفیت صدای خروجی ندارد. حتی اگر بلندگوها شروع به اعوجاج کنند، سیگنال صوتی ورودی ثابت خواهد ماند.
گین صدا چیست؟
هر چیزی که برای ضبط صدا استفاده می‌شود، الکترونیکی است؛ ازاین‌رو زمانی که با جریان و ولتاژ سروکار دارید، همه چیز پیچیده خواهد شد.
اگر بخواهیم به زبان ساده گین را برای شما تعریف کنیم، باید بگوییم که گین به قدرت صدای ورودی گفته می‌شود و در واقع روشی برای کنترل سیگنال‌های ورودی است. گاهی برای برخی از صداها گین پایین انتخاب شده و در مراحل بعدی، پردازش‌هایی روی آن انجام می‌شود. برای بررسی تأثیر گین بر صدا، از یک مثال استفاده می‌کنیم. احتمالاً شما نیز با تقویتکنندههای میکروفون، مبدل آنالوگ به دیجیتال و تقویتکنندههای گیتار آشنا هستید. تمام این موارد مسیرهای دریافت سیگنال ورودی ساده‌ای دارند، اما هریک سناریوهای خروجی صدای متفاوتی دارند. برای درک بهتر مفهوم گین صدا، خروجی صدا را سه دستگاه بررسی می‌کنیم.
آیا گین بر کیفیت صدا تأثیر می‌گذارد؟
در سخت‌افزار، پاسخ معمولاً مثبت است. در نرم‌افزار، بستگی دارد.
برخی از کنترل‌های گین دیجیتال تمیز هستند. این کنترل‌ها زمانی که تغییرات سطح را اعمال می‌کنید، هیچ رنگ‌آمیزی هارمونیک اضافه نمی‌کنند. صدا همان تعادل هارمونیک را حفظ می‌کند؛ فقط بلندتر یا نرم‌تر می‌شود (یا دقیق‌تر بگوییم، قوی‌تر یا ضعیف‌تر از نظر سطح).
مدارهای آنالوگ کاملاً متفاوت هستند. در سخت‌افزار، تغییرات گین معمولاً با رنگ‌آمیزی ذاتی همراه هستند، زیرا مدارهایی که تغییرات سطح را تسهیل می‌کنند، به اجزایی وابسته هستند که صدا را رنگ‌آمیزی می‌کنند—چیزهایی مانند ترانسفورماتورها و اپ‌امپ‌ها، به‌عنوان مثال.
این برای شما، تولیدکننده یا مهندس میکس دیجیتال، چه معنایی دارد؟ با سخت‌افزار شبیه‌سازی‌شده، مانند چنل استریپ‌های ساخته شده توسط Brainworx و Plugin Alliance، باید در نظر بگیرید که گین را در کجا به سیگنال اعمال می‌کنید.
یکی از تفاوت‌های کلیدی بین گین و ولوم در نحوه تاثیر آنها بر کیفیت صدا است. در حالی که ولوم تنها بلندی صدا را تغییر می‌دهد، گین می‌تواند بر روی رنگ و کیفیت صدا نیز تاثیر بگذارد و حتی باعث ایجاد اعوجاج شود.
انواع کنترل‌های گین
برای درک بهتر انواع کنترل‌هایی که بر گین تأثیر می‌گذارند، بیایید یک مدل از یک چنل استریپ آنالوگ کلاسیک را بررسی کنیم که چندین نقطه مختلف دارد که در آنها گین تحت تأثیر قرار می‌گیرد.
Lindell 50 Channel Strip
مدل Lindell 50 یک شبیه‌سازی از چنل استریپ معروف آمریکایی است که برای ضبط و میکس استفاده می‌شود. این استریپ چندین نقطه مختلف دارد که در آنها گین تحت تأثیر قرار می‌گیرد و ما می‌توانیم با بررسی این نقاط، تأثیر گین را بهتر درک کنیم.
گین پیش‌تقویت‌کننده
یکی از مهم‌ترین کنترل‌های گین، دکمه‌ای است که در سمت چپ پلاگین قرار دارد و به آن گین پیش‌تقویت‌کننده گفته می‌شود.
گین پیش‌تقویت‌کننده معمولاً در رابط‌های صوتی، میکسرها، پیش‌تقویت‌کننده‌ها و پلاگین‌های شبیه‌سازی آنالوگ موجود است. این پارامتر به شما این امکان را می‌دهد که سیگنال ورودی از میکروفون یا منبع صوتی دیگر را تقویت کنید. تنظیم گین پیش‌تقویت‌کننده به شما کمک می‌کند تا سطح مناسب برای ضبط یا پردازش صدا را پیش از رسیدن به مرحله بعدی در زنجیره تنظیم کنید.
در این پلاگین، گین به بخش‌های EQ و کمپرسور ارسال می‌شود، که ابتدا وارد یک بخش و سپس وارد بخش دیگر می‌شود.
گین Makeup
یک کنترل دیگر که در برخی از پلاگین‌ها وجود دارد، گین makeup است. این کنترل در بخش کمپرسور پلاگین قرار دارد و مخصوص تنظیم گین سیگنال در مدار تقویت کمپرسور است. این کنترل‌های گین باعث ایجاد تغییرات هارمونیکی در صدا می‌شوند و معمولاً تمیز نیستند.
گین makeup معمولاً در کمپرسورهای آنالوگ کلاسیک یافت می‌شود و بسیاری از تولیدکنندگان به رنگ خاص گین این دستگاه‌ها علاقه دارند. به عنوان مثال، کمپرسورهایی مانند API 2500 یا Manley’s Variable Mu به‌خاطر گین رنگی‌شان شناخته شده‌اند.
گین کانال
در بسیاری از سیستمهای میکس، یک کنترل به نام گین کانال وجود دارد که معمولاً در انتهای کانال‌های صوتی فردی قرار می‌گیرد. این کنترل به شما این امکان را می‌دهد که سطح یک کانال صوتی خاص را در میکس تنظیم کنید، بدون اینکه تغییرات هارمونیکی زیادی در صدا ایجاد شود.
گین کانال به طور معمول در کنسول‌های میکس و ایستگاه‌های کاری صوتی دیجیتال (DAW) وجود دارد و معمولاً به صورت فیدر یا پتانسیومتر نمایش داده می‌شود.
گین مستر
نوع دیگری از گین که باید در نظر بگیرید، گین مستر است. این گین به کنترل خروجی نهایی کل میکس شما اشاره دارد و معمولاً در فیدر باند استریو در DAWهای مختلف مانند Pro Tools، Logic Pro یا Reaper قرار دارد. گین مستر به شما این امکان را می‌دهد که سطح کلی تمامی ترک‌ها را به طور همزمان تنظیم کرده و اطمینان حاصل کنید که پس از رسیدن به دستگاه پخش آنالوگ، هیچ‌گونه اعوجاجی ایجاد نشود.
تقویتکنندههای میکروفون
هر تازه‌واردی که برای اولین‌بار میکروفون خود را وصل می‌کند، از کم بودن صدای آن متعجب می‌شود. اما جای نگرانی نیست چرا که می‌توان با استفاده از گین‌ها، سطح صدای خروجی را تنظیم کرد؛ اما چگونه؟
میکروفونها معمولاً صدا را در سطح بسیار آرامی ضبط می‌کنند که به آن mic level گفته می‌شود. زمانی که صداهای ضبط شده در این سطح را گوش می‌دهید، متوجه خواهید شد که دامنه زیادی ندارند. البته این موضوع به نحوه ساخت میکروفونها و میزان حساسیت آنها بستگی دارد. ازاین‌رو هر میکروفونی باتوجه‌به این ویژگی‌ها در ضبط جزئیات صوتی، عملکرد متفاوتی دارد.
بنابراین برای این که صدای بلندتری داشته باشید، باید صدا در سیگنال ورودی میکروفون افزایش یابد که با تقویت‌کننده‌ها انجام می‌شود. درواقع هر سیگنال صوتی یک طبقه نویز دارد؛ زمانی صدا واقعی به نظر می‌رسد که بسیار بلندتر از سطح نویز باشد. بهترین تقویت‌کننده‌ها حدود 60 دسی‌بل گین را ایجاد می‌کنند.
تقویتکنندههای مبدل آنالوگ به دیجیتال
برای اینکه به سؤال گین صدا چیست بهتر پاسخ دهیم، مثال دیگری می‌زنیم. زمانی که صدا با میکروفون ضبط می‌شود، پس از آن که از میکروفون عبور می‌کند، وارد مبدل آنالوگ به دیجیتال می‌شود. معمولاً این مبدل در کارت صدای کامپیوتر یا در رابط‌های صوتی وجود داشته و هرکدام محدوده دامنه مشخصی دارند.
نحوه عملکرد مبدل‌ها
در مبدل‌ها، سیگنال‌های الکتریکی به سیگنال‌های دیجیتالی تبدیل می‌شود. در این مبدل‌ها ولتاژ و جریان خوانده شده؛ بلندی و فرکانس صدا باتوجه‌به آنها مشخص می‌شود. با استفاده از این مبدل‌ها شما می‌توانید بلندترین صدای ممکن را به دست آورید.
تقویتکنندههای گیتار
گیتاریست‌های هوی متال و نیاز به گین
گیتاریست‌های هوی متال را در نظر بگیرید، آنها عمداً به دنبال اعوجاج‌های تند و زننده هستند. معمولاً این افراد دو مشکل دارند:
- اول این که آنها امکان تولید ولتاژ کافی و بلند را ندارند؛
- دوم این که اگر ولتاژ زیادی ایجاد کنند، به تقویت‌کننده یا بلندگو آسیب خواهند رساند.
بنابراین سیگنال خروجی گیتار که به آمپ می‌رسد، معمولاً سیگنال ضعیفی است و برای گیتاریست‌های متال مناسب نیست. به‌منظور تقویت این سیگنال از گین استفاده می‌شود. گین در این حالت نه تنها سیگنال‌ها را تقویت می‌کند، بلکه به صدای خروجی از گیتار نیز حالت می‌دهد.
سخن آخر
درک تفاوت‌های گین و ولوم به شما این امکان را می‌دهد که صدای خود را به‌طور مؤثرتری کنترل کنید و از تجهیزات صوتی به شکل بهینه‌تری استفاده کنید. اگرچه هر دو ابزار برای تنظیم بلندی صدا استفاده می‌شوند، اما نحوه تأثیر آنها بر سیگنال صوتی متفاوت است و باید از هرکدام در موقعیت‌های مناسب خود استفاده کرد.
منابع :
لطفا «مستر ولوم» و تفاوتش با ولوم رو هم براش یه مطلب بزارید ممنون