استفاده از قانون طلائی در عکاسی

شما با استفاده از قانون نسبت طلائی در عکاسی می‌توانید عکس‌هایی خلق کنید که به شکل طبیعی چشم‌نوازتر هستند.

قانون یک سوم یکی از اولین قوانین ترکیب‌بندی است که خیلی از عکاس‌های مبتدی یاد می‌گیرند. در ابتدا ممکن است رفتن از قانون یک سوم به سمت نسبت طلائی کمی سخت باشد. این کار مثل کنار گذاشتن حالت خودکار و عکاسی با حالت دستی است. اما شما با توجه به تمامی جزئیات و استفاده از نسبت‌های جدید می‌توانید تصاویر خودتان را به شدت تقویت کنید.

نسبت طلائی چیست؟

نسبت طلائی یک راهنمای ترکیب‌بندی است. برخی افراد از آن به عنوان مارپیچ فیبوناچی، مارپیچ طلائی، جدول فی، تناسب الهی و… یاد می‌کنند. این قانون به شما کمک می‌کند بیننده را در تمام تصویر هدایت کنید و ترکیب‌بندی شما نیز به چشم انسان متعادل‌تر و چشم‌نوازتر خواهد بود.

نسبت طلائی از زمان‌های خیلی قدیم و مدت‌ها قبل از اختراع دوربین‌ مدرن وجود داشته است. زمانی که مصری‌ها اهرام را می‌ساختند، آن‌ها از نسبت طلائی استفاده کرده‌اند و در آثار هنری مشهوری هم مثل مونالیزا و شام آخر از این قانون استفاده شده است.

اما این قانون از تکنیک‌های نقاشی سرچشمه نمی‌گیرد. نسبت طلائی از مثلثات سرچشمه می‌گیرد. ریاضیدان ایتالیایی، لئوناردو فیبوناچی زمانی که یک سری اعداد را پشت سر هم قرار داد به یک ایده‌ی جالب رسید. دنبال کردن نسبت اعداد وی می‌تواند به خلق یک ترکیب هنری زیبا و چشم‌نواز بیانجامد.

البته نیازی به ترسیدن نیست زیرا برای استفاده از این تکنیک به هیچ محاسبه‌ی عددی نیاز نخواهید داشت.

نسبت طلائی 1.618 به 1 است و براساس مارپیچی که در طبیعت از DNA انسان گرفته تا موج‌های اقیانوس دیده می‌شود است.

حتی در صورتی که ریاضیات را هم دوست ندارید، این مفهوم می‌تواند ترکیب‌بندی شما را از خوب به فوق‌العاده ارتقاء ببخشد.

روش‌های خیلی زیادی برای استفاده از نسبت طلائی وجود دارد. جدول فی و مارپیچ فیبوناچی متداول‌ترین روش برای استفاده از نسبت طلائی در عکاسی هستند.

جدول فی

جدول فی (Phi Grid) یکی دیگر از روش‌های در نظر گرفتن نسبت‌ها در عکاسی است. این جدول شبیه به قانون یک سوم به نظر می‌رسد اما شما کادر را به قسمت‌های مساوی تقسیم نمی‌کنید. نسبت ابعاد این جدول به جای 1:1:1 معمول 1:0.618:1 است و خطوط مرکزی به هم نزدیک‌تر هستند.

استفاده از این متد به این معنی است که سوژه کمی بیشتر در مرکز تصویر قرار دارد. به این ترتیب ترکیب‌بندی شما منحصر به فردتر خواهد بود و به سرعت توجه بیننده را به سوژه‌ی شما جلب خواهد کرد.

بیشتر بخوانید : چرا ترکیب بندی در عکاسی مهم است؟

مارپیچ فیبوناچی

مارپیچ فیبوناچی یا طلائی از یک سری مربع براساس اعداد فیبوناچی ساخته شده است. طول هر مربع برابر با یکی از اعداد فیبوناچی است.

تصور کنید این مربع‌ها را داخل کادر تصویر قرار داده‌اید. در صورتی که از گوشه‌های مخالف هر مربع یک منحنی بکشید، با یک خط مارپیچ مواجه خواهید شد. این الگو همیشه در طبیعت تکرار خواهد شد و شبیه به پوسته‌ی ناتیلوس (حلزون گرمسیری آب‌های اقیانوس آرام و هند). این منحنی داخل کادر تصویر جریان دارد و چشم مخاطب را در تمام تصویر هدایت خواهد کرد.

مارپیچ فیبوناچی شبیه به تصویر زیر است.

بنابراین چگونه از نسبت طلائی در عکاسی استفاده خواهید کرد؟

شما باید بخشی که بیشترین جزئیات را دارد داخل کوچک‌ترین مربع قرار دهید. این مربع لزوما نباید داخل یکی از گوشه‌ها باشد بلکه می‌توانید آن‌را در هر کجای تصویر که مایل باشید قرار دهید. برای مثال در نقاشی مونالیزا صورت او داخل قسمت حیاتی کادر قرار گرفته است.

سعی کنید بقیه سوژه را هم داخل منحنی قرار دهید. با این کار چشم مخاطب را به صورت طبیعی در تمام تصویر هدایت خواهید کرد. حتی در صورتی که از راهنماهای ترکیب‌بندی مختلفی هم استفاده می‌کنید، قرارگیری سوژه هیچ تفاوتی نخواهد داشت.

نسبت طلائی در عکاسی باعث می‌شود علاوه بر اینکه عکاس به موقعیت سوژه در تصویر دقت کند بلکه به نحوه قرارگیری چیزهای دیگر هم دقت کند.

از تکنیک‌های ترکیب‌بندی مختلف استفاده کنید تا متوجه شوید که کدام تکنیک بهترین عملکرد را برای شما دارد. در مورد خلاقیت در ترکیب‌بندی هیچ پاسخ و روش درستی وجود ندارد و این موضوع کاملا به شما بستگی دارد.

نحوه استفاده از نسبت طلائی در عکاسی

هر دو متد نسبت طلائی می‌توانند تاثیر خیلی زیادی روی ترکیب‌بندی شما داشته باشند اما از کجا می‌دانید که باید از کدام متد استفاده کنید؟

قدم 1: بررسی صحنه

اینکه چگونه از نسبت طلائی استفاده می‌کنید به صحنه‌ای که در مقابل شما قرار گرفته است بستگی دارد. تکنیک‌های ترکیب‌بندی برای اینکه به صحنه فکر کنید در اختیار شما قرار دارند. قبل از گرفتن لنز خودتان به سمت صحنه و عکاسی از این تکنیک‌ها استفاده کنید.

بیشتر بخوانید : مفهوم تعادل در ترکیب بندی عکاسی

شما تکنیک‌های ترکیب‌بندی مختلف را می‌شناسید و اکنون باید متد مناسب را انتخاب کنید. برای این کار می‌توانید سوالات زیر را درمورد صحنه‌ای که در مقابلتان وجود دارد بپرسید:

• سوژه‌ی عکس چه چیزی است؟ سوژه چیزی است که می‌خواهید چشم را به سمت آن هدایت کنید
• عناصر دیگری که می‌توانید داخل صحنه قرار دهید کدامند؟ به تمامی عناصر دیگر موجود در صحنه نگاه کنید و تعیین کنید که هر عنصر حواس بیننده را از سوژه پرت می‌کند یا آن را تقویت می‌کند؟
• خطوط راهنما یا منحنی‌های طبیعی داخل تصویر وجود دارند؟ خطوط راهنما عملکرد خیلی خوبی در متد جدول فی دارند اما منحنی‌های طبیعی را بهتر است با مارپیچ نسبت طلائی به کار ببرید

قدم 2: تعیین متد ترکیب‌بندی

در قدمت بعدی باید یکی از دو متد مارپیچ طلائی یا جدول فی را انتخاب کنید. شما نمی‌توانید از یک سوژه‌ی صاف داخل منحنی استفاده کنید بنابراین در صورتی که صحنه‌ی شما خطوط راهنمای قدرتمندی دارد از جدول فی استفاده کنید.

در صورتی که صحنه‌ی شما منحنی‌های طبیعی بیشتری دارد، مارپیچ طلائی گزینه‌ی خیلی بهتر است. شما می‌توانید از سوژه‌‎های متعددی از شکل درخت گرفته تا انحنای استخوان گونه به نفع خودتان استفاده کنید.

نسبت طلائی نسخه‌ی پیشرفته‌تر قانون یک سوم است اما در صورتی که احساس می‌کنید تصویر شما با استفاده از قانون یک سوم بهتر دیده خواهد شد، می‌توانید از این قانون هم استفاده کنید.

قدم 3: تصور مارپیچ روی صحنه و گرفتن عکس

تصور کردن یک مارپیچ نسبتا پیچیده روی تصویری که مقابلتان قرار گرفته است در ابتدا می‌تواند کمی سخت باشد اما در صورتی که مفهوم را ساده‌تر کنید، درک آن آسان‌تر خواهد بود. از گرید داخلی دوربین خودتان استفاده کنید. این قابلیت را می‌توانید داخل تنظیمات دوربین پیدا کنید. خیلی از دوربین‌ها از این جدول برای قانون یک سوم استفاده می‌کنند. حتی در صورتی که قصد استفاده از این تکنیک برای ترکیب‌بندی را هم ندارید، استفاده از آن کمک زیادی به شما خواهد کرد.

در صورتی که دوربین شما از منظره‌یاب الکترونیک پشتیبانی نمی‌کند شما باید این کادر را در زمان عکاسی تصور کنید و از Live View استفاده کنید.

سپس باید تصمیم بگیرید که قصد دارید از کدام گوشه‌ی تصویر استفاده کنید. شما باید سوژه را روی تقاطع خطوط با جدول یا داخل کوچک‌ترین بخش مارپیچ قرار دهید. از جدول قانون یک سوم استفاده کنید و به صورت تقریبی محل قرارگیری سوژه را با استفاده از تکنیک نسبت طلائی پیدا کنید.

در صورتی که جدول فی را انتخاب کردید باید سوژه را نسبت به قانون یک سوم در جای نزدیک‌تری نسبت به مرکز تصویر قرار دهید و در صورتی که از مارپیچ طلائی استفاده می‌کنید باید کمی نسبت به نقاط تقاطع قانون یک سوم، سوژه را بیشتر به لبه‌ها نزدیک کنید.

سعی کنید ترکیب‌بندی را با خطوط راهنما یا منحنی‌هایی که داخل صحنه مشاهده می‌کنید تطبیق دهید. عناصر موجود در صحنه را روی خطوط جدول و یا در طول منحنی قرار دهید. به یاد داشته باشید که ترکیب‌بندی خیلی پیچیده‌تر از کراپ کردن صحنه با استفاده از منظره‌یاب است.

شما می‌توانید با تغییر محل قرارگیری خطوط و زوایا را تقویت کنید. برای مثال می‌توانید در یک ارتفاع بلندتر قرار بگیرید و یا با نشستن و دراز کشیدن ارتفاع خودتان را کاهش دهید. همچنین می‌توانید به سوژه نزدیک‌تر شوید، از آن دورتر شوید یا کمی به سمت چپ و راست جابجا شوید.

تمامی امکاناتی که در اختیار دارید را امتحان کنید. هدف شما این است که عناصر دیگر صفحه را روی مارپیچی که از سمت سوژه شروع می‌شود قرار دهید. در صورتی هم که از متد گرید استفاده می‌کنید باید سعی کنید عناصر را روی خطوط استفاده نشده‌ی جدول فی قرار دهید.

سپس زمان عکاسی فرا می‌رسد. در صورتی که مطمئن نیستید از چه زاویه‌ای باید عکاسی کنید و سوژه هم ثابت است، چند عکس مختلف بگیرید. کمی ترکیب‌بندی را بین تصاویر تغییر دهید و ببینید کدام یک از آن‌ها بهتر برای قانون نسبت طلائی جواب می‌دهد.

بیشتر بخوانید : 26 نکته برای ترکیب بندی بهتر در عکاسی

قدم 4: ادیت تصاویر برای رسیدن به بهترین نسبت طلائی

تا به اینجا به تصویر کشیدن جدول فی و یا مارپیچ نسبت طلائی در زمان عکاسی را یاد گرفتیم. اما اگر بخواهید دقیقا به عدد جادویی 1.618 برسید چطور؟

خوشبختانه فتوشاپ و دیگر نرم‌افزارهای ادیت عکس ابزارهای زیادی برای این کار دارند.

تصویر را داخل فتوشاپ باز کنید، ابزار کراپ را انتخاب کنید و با استفاده از آن یک جعبه‌ی کراپ روی تصویر بکشید. سپس روی گزینه‌ی Overlay کلیک کنید و ترکیب‌بندی مدنظر خودتان (Golden Ratio یا جدول فی، Golden Spiral یا مارپیچ فیبوناچی) را انتخاب کنید.

با جابجا کردن جعبه‌ی کراپ ترکیب‌بندی خودتان را به صورت دقیق تنظیم کنید. در صورتی که مارپیچ طلائی در گوشه‌ی سمت راست تصویر نیست می‌توانید از گزینه‌ی Circle Orientation استفاده کنید. برای این کار به منوی بازشویی که فرم ابزار ترکیب‌بندی را انتخاب کردید برگردید و یا کلیدهای Shift + O را فشار دهید.

تکنیک ترکیب‌بندی نسبت طلائی در عکاسی باعث تقویت تصاویر شما خواهد شد. هم روش جدولی و هم روش مارپیچ این تکنیک نشانگر الگوها و ترکیب‌هایی است که قبلا هم در طبیعت دیده شده‌اند.