عکاسی هم مانند هر رشته هنری دیگر، شاخه‌های متنوع و مختلفی دارد و آشنایی با هر کدام از این شاخه‌ها، دری به دنیای جدید را به روی عکاسان و علاقمندان به عکاسی باز می‌کند. یکی از تکنیک‌های خاصی که در عکاسی وجود دارد و حس حرکت و زندگی در لحظه را به مخاطب القا می‌کند، تکنیک عکاسی پنینگ است. در این مقاله به بررسی جنبه‌های مختلف این تکنیک می‌پردازیم و یک آموزش جامع روش عکاسی پنینگ را در اختیار شما قرار می‌دهیم.
اصلاح عکاسی پنینگ به چه معناست؟
تکنیک عکاسی پنینگ (panning photography) یک تکنیک خلاقانه است که می‌تواند حس واقعی حرکت را در عکس‌های اکشن به مخاطب منتقل کند. اگر در هنگام عکاسی از یک سوژه سریع، از سرعت شاتر بالا استفاده کنید، حرکات سوژه مانند یک مجسمه یا جسم فریز شده در زمان به نظر می‌رسد و فضا و محیط اطرافش نیز فاقد دراماهای در جریان است؛ اما اگر از سرعت شاتر آهسته‌تری استفاده کنید یا دوربین عکاسی را با همان سرعت سوژه حرکت دهید، آنگاه سوژه متحرک در عکس واضح و محیط اطرافش به یک تاری روان تبدیل می‌شود.
کاربرد تکنیک پنینگ در عکاسی
در تکنیک عکاسی پنینگ، هدف یک عکاس زبده، ثبت لحظاتی خاص از یک سوژه در حال حرکت است. این سوژه می‌تواند هر چیزی باشد؛ از وسایل نقلیه در حال حرکت در خیابان تا شکار و دویدن حیوانات در طبیعت و حیات وحش. تکنیک عکس پنینگ، کاربردهای خاص و حرفه‌ای نیز دارد که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم.
عکاسی ورزشی
بیشترین و محبوب‌ترین کاربردی که تکنیک پنینگ در عکاسی دارد، مربوط به مسابقات ورزشی است. مسابقات اتومبیل‌رانی، فرمول یک، دوچرخه‌سواری، دوی سرعت و بسیاری از رشته‌ها که با حرکت سریع سوژه همراه هستند، هدف‌های اصلی عکاسان پنینگ هستند. پیش از استفاده از تکنیک عکاسی پنینگ، القا کردن حس اضطراب و حرکت این مسابقات از طریق عکس کار راحتی نبود، اما امروزه با داشتن تجربه و آمادگی برای ثبت کردن لحظات تاثیرگذار، به راحتی و از طریق یک عکس می‌توان حس حضور در آن مکان و مسابقه را به مخاطب نشان داد.
عکاسی از حیات وحش
زمانی که یک یوزپلنگ به دنبال شکار خود می‌دود یا یک گله اسب وحشی در حال رمیدن در دشت هستند، یک عکاس به روش عادی نمی‌تواند واقعیت را همانگونه که هست ثبت کند و سوژه در حال حرکت به صورت بلور و محو در می‌آید. با استفاده از تکنیک عکاسی پنینگ، نه تنها سوژه به شکل واضح‌تری به تصویر کشیده می‌شود، بلکه حرکت و تلاش و تقلای لحظه‌ای هرکدام از حیوانات در قاب نیز به بهترین شکل ثبت می‌شود.
عکاسی از عناصر طبیعی در حال حرکت
جدای از عکاسی از حیات وحش، تکنیک عکاسی پنینگ در ثبت اتفاقات در حال رخ دادن به شکل طبیعی نیز کاربرد دارد. عکاسی از امواج دریا زمانی که جو طوفانی حاکم است و موج در پی موج، سوار بر هم در حال حرکت هستند، یا زمانی که باد در بین شاخسار درختان یک جنگل در جریان است، با تکنیک پنینگ به شکلی خاص‌تر به ثبت می‌رسد. محو شدن عناصر ثابت و ثبت سرعت و حرکت سوژه در تصویر، ویژگی خاصی است که فقط در تکنیک عکاسی پنینگ دیده می‌شود.
تنظیمات دوربین برای عکاسی پنینگ
حال که با تکنیک عکاسی پانینگ و کاربردهای مختلف آن آشنا شدیم، وقت آن رسیده که به بخش آموزش جامع روش عکاسی پنینگ بپردازیم. هر تکنیک عکاسی، تنظیمات خاص دوربین مختص خود را می‌طلبد و تکنیک پنینگ نیز از این موضوع مستثنی نیست. به همین دلیل در ادامه به بررسی تنظیمات مورد نیاز برای کسب بهترین نتیجه در گرفتن عکس‌هایی با تکنیک عکاسی پنینگ می‌پردازیم.
فاصله کانونی
فاصله کانونی عریض‌تر برای شروع کار اکثر مبتدیان بهتر است؛ چرا که در فواصل کانونی عریض‌تر، لرزش‌های دوربین کمتر بر تصویر اثر می‌گذارد و خطاهای عکاسی کمتر به چشم می‌خورند. اگر برای عکاسی پنینگ از لنز دوربین با زوم بیشتری استفاده کنید، نیاز است که برای دست یافتن به نتیجه‌ای مشابه با لنزهای زاویه باز، از سه پایه و تجهیزاتی که لرزش دوربین را می‌گیرند و کم می‌کنند استفاده کنید.
در بیشتر شاخه‌های عکاسی نیاز است که عکاسان همانند پزشکان جراح، دست‌هایی بدون لرزش داشته باشند تا نتایج با کمترین خطا ثبت شود. با این‌حال در عکاسی پنینگ نیز بهتر است عکس‌هایی عریض و نزدیک به سوژه گرفته شود تا عکس‌هایی در فواصل دور و با لنز. بعد از اینکه به این تکنیک و فوت‌و‌فن‌های آن مسلط شدید، می‌توانید فاصله خود را با سوژه بیشتر کنید و فواصل کانونی دیگری را نیز امتحان کنید.
اتوفوکوس
دو مدل فوکوس برای عکاسی پنینگ وجود دارد و راحت‌ترین آن برای بیشتر افراد، حالت فوکوس پیوسته است. در دوربین‌های مختلف این اسم متفاوت است؛ اما چیزی که شما به آن نیاز دارید، یک حالت فوکوس خودکار است که به طور مداوم همان موقعیت انتخابی منطقه فوکوس شما را مورد بررسی قرار دهد.
با این حال می‌توانید از حالت فوکوس دستی نیز استفاده کنید فقط در اینجا همه کار به عهده شماست و زمانی که سوژه در قاب دوربین شما قرار می‌گیرد، چون این عکاسی یک عکاسی سریع است، باید بتوانید بدون از دست دادن موقعیت، لحظه مناسب را ثبت کنید. با این حال فوکوس خودکار یک انتخاب بهتر است زیرا منطقه دید شما در طول حرکت به دلیل مثلثی بودن فاصله کانونی تغییر می‌کند و فوکوس خودکار بیشترین شانس را برای تغییر فاصله پویا به شما می‌دهد.
سرعت شاتر
در این آموزش جامع روش عکاسی پنینگ به شما دقیق‌ترین تنظیمات مربوط به دوربین را آموزش می‌دهیم تا پیش‌زمینه‌ای کامل از چگونگی استفاده از تکنیک عکاسی پنینگ داشته باشید. مهمترین بخش این آموزش پیدا کردن مناسب‌ترین سرعت شاتر است؛ زیرا در عکاسی پنینگ، سرعت شاتر مشخص‌کننده میزان موشن بلور و محو شدن محیط اطراف سوژه در حال حرکت است. برای انجام تکنینک عکاسی پنینگ لازم است سرعت شاتر پائین باشد، به تعبیری این تکنیک به تکنیک عکاسی بالب نزدیک است و شاید بتوان گفت تکنیک بالب زیر مجموعه این تکنیک است.
هرچه سرعت شاتر کمتر باشد، محوشدگی و تاری بیشتری به دست می‌آید اما مشکل دیگری که وجود دارد این است که در این حالت دستیابی به یک سوژه واضح، دشوارتر می‌شود. علاوه بر این معمولاً هرچه فاصله کانونی شما عریض‌تر باشد یا سوژه شما کوچک‌تر باشد، تاری حرکت کمتری خواهید داشت. بنابراین برای جبران باید سرعت شاتر خود را کمتر کنید.
هدف ما در واقع دست یافتن به بیشترین میزان تاری حرکتی است؛ در حالی‌که سوژه به صورت واضح ثبت شود. با این حال دست یافتن به بهترین نتیجه نیاز به آزمایش‌های زیادی دارد. سرعت شاتر همیشه بسته به فاصله کانونی، اندازه سوژه، فاصله تا سوژه و میزان تاری حرکتی که در نظر دارید متغیر است.
معمولاً سرعت شاتری که برای تکنیک عکاسی پنینگ پیشنهاد می‌شود مقداری بین 8/1 ثانیه تا 15/1 ثانیه است. با این حال ممکن است در تصاویری با این سرعت شاتر، تاری موردنظر شما به دست نیاید. پس می‌توانید سرعت‌های شاتر پایین‌تر مانند 6/1 و 4/1 ثانیه را امتحان کنید. هدف شما این است که مناسب‌ترین سرعت شاتر را برای داشتن یک سوژه واضح پیدا کنید. بله رسیدن به عکس‌های پنینگ حرفه‌ای سخت است اما دست از آزمایش نکشید چون بالاخره به نتیجه دلخواه خواهید رسید.
دیافراگم
بیشتر عکاسان علاقه‌مند به ثبت تصاویری با بوکه خامه‌ای و لنزهای سریع f1.4 هستند؛ اما واقعیت این است که بوکه واقعی در عکس‌های متحرک وجود ندارد. وقتی موشن بلور اعمال می‌شود، پس زمینه‌های خامه‌ای در تمام هرج و مرج تاری گم می‌شوند و بوکه قابل تشخیص نیست. با این حال به دلیل پایین بودن سرعت شاتر، احتمالاً نوردهی بیش از حدی در نتایج خواهیم داشت.
تنظیماتی که در تکنیک عکاسی پنینگ کاربرد دارند آن است که بعد از هر عکس تمرکز شما حفظ شود. بنابراین بهتر است از دیافراگم با عمق میدان عمیق مانند f8 یا f11 یا حتی بیشتر استفاده کنید.
بطور مثال تصور کنید که قرار است از یک ماشین که از روبه‌رو به سمت شما می‌آید عکس بگیرید. با دیافراگم f1.4 و ماشینی که در فاصله پنج متری شماست، عمق میدان واقعی شما بسیار کم خواهد بود، بسیار کمتر از عرض واقعی خود ماشین. همچنین این کار موجب کاهش تمرکز شما روی ماشین می‌شود.
استفاده از دیافراگم‌هایی عمیق مانند f11 این فرصت را به شما می‌دهد که بتوانید عمق میدانی چند متری داشته باشید که به شما شانس بیشتری را می‌دهد تا آن بخش از سوژه که مدنظر است با دقت و تمرکز بیشتری ثبت شود.
سرعت عکاسی پیاپی
در عکاسی پنینگ به دلیل حرکت سریع سوژه مخصوصاً در مسابقات ورزشی و حیات وحش، چون احتمال از دست رفتن یک شات شگفت‌انگیز بسیار زیاد است بهترین تنظیم، قرار دادن سرعت عکاسی پیاپی در سریع‌ترین مقدار است. چون سرعت شاتر پایین ناخودآگاه سرعت شما را کاهش می‌دهد و شما نیاز دارید در کوتاه‌ترین زمان ممکن بیشترین فریم را بگیرید پس بهترین راه استفاده از بالاترین سرعت عکاسی پیاپی است که لحظات نابی را برای شما ثبت خواهد کرد.
آموزش مرحله به مرحله عکاسی پنینگ
در این بخش از آموزش جامع روش عکاسی پنینگ، می‌رسیم به آموزش مرحله به مرحله این تکنیک عکاسی. پس از اینکه تنظیمات گفته شده را روی دوربین خود اعمال کردید، نیاز است که در موقعیت مناسب و زاویه مورد نظر قرار گرفته و از سوژه خود عکس بگیرید.
- سوژه و پس زمینه‌ای متضاد انتخاب کنید. چون در این مدل عکاسی پس زمینه محو می‌شود، جزئیات آن اهمیت زیادی ندارد؛ اما مهم است که سوژه شما از پس زمینه قابل تشخیص باشد که بهتر به چشم بیاید.
- بهتر است فاصله شما با سوژه خیلی نزدیک نباشد. هرچه از فواصل دورتر از سوژه قرار بگیرید، امکان گرفتن شات‌های موفق بیشتر است.
- تعادل خود را در هنگام عکاسی حفظ کنید. در تکنیک عکاسی پنینگ نیاز است که شما سوژه را با دوربین دنبال کنید، پس بالاتنه شما باید در جهت حرکت سوژه حرکت کند. بهتر است پاهای خود را به اندازه عرض شانه باز کنید تا کمترین احتمال لرزش و خطا را داشته باشید. همچنین می‌توانید از یک سه‌پایه برای داشتن تعادل بیشتر استفاده کنید. فقط اطمینان حاصل کنید که سه پایه در جهت حرکت سوژه، روان بچرخد.
- در یک زاویه افقی و صاف نسبت به سوژه قرار بگیرید. از حرکات عمودی و زاویه‌دار نسبت به سوژه خودداری کنید.
- عکس‌های پیاپی از سوژه خود حین حرکت بگیرید. از زمانی که سوژه در تیررس دوربین شما قرار می‌گیرد تا زمانی که از کادر دوربین شما خارج می‌شود، به طور مداوم عکس بگیرید. از بین این شات‌های فراوان است که نتایج خوب حاصل می‌شود.
استفاده از هوش مصنوعی برای خلق عکس پنینگ
امروزه هوش مصنوعی پیشرفت چشمگیری کرده‌است و می‌توان به کمک آن انواع عکس‌ها را تولید کرد. پس واضح است که این تکنیک را هم می‌توان توسط نرم‌افزارهای رایانه‌ای یا هوش مصنوعی انجام داد. اما به هرحال تصویر ساخته‌شده توسط این ربات‌ها مصنوعی هستند و نمی‌توان آن را نتیجه هنر عکاسی دانست.
تجهیزات مورد نیاز برای گرفتن عکس پنینگ
برعکس بسیاری از شاخه‌های دیگر عکاسی، عکاسی پنینگ به تجهیزات زیادی نیاز ندارد و مهمترین چیز، تسلط و آشنایی عکاس به این نوع عکاسی و تنظیمات دوربین موردنیاز است. با تمرین و استمرار در عکاسی و استفاده از یک لنز عریض، پس از مدتی عکاسی از سوژه‌های در حال حرکت، به تکنیک عکاسی پنینگ تسلط پیدا خواهید کرد.
سخن پایانی
در تکنیک عکاسی پنینگ نیز مانند تمام تکنیک‌های دیگر عکاسی، بهترین نتیجه زمانی حاصل می‌شود که عکاس به تنظیمات و موقعیت مناسب عکاسی تسلط داشته باشد و این نتیجه حاصل نمی‌شود مگر با تمرین، آموزش و تکرار. شما می‌توانید با استفاده از این آموزش جامع روش عکاسی پنینگ، مسیر خود را در دستیابی به بهترین نتایج، هموارتر کنید و با تمرین مداوم، به جمع حرفه‌ای های این شاخه عکاسی بپیوندید.
