دقیقاً به همان نسبتی که عکاسی را می‌توان یک هنر پیچیده در نظر گرفت، رتوش صورت در عکسهای پرتره هم یک هنر پیچیده است که می‌تواند ترکیبی از چندین هنر دیگر باشد. اگر کسی بخواهد عکاسی را یاد بگیرد، کلاس‌های زیادی برای آموزش عکاسی وجود دارند، اما بسیار عجیب است که کلاس‌های آموزش رتوش صورت زیاد نیستند و اغلب ترکیبی از کلاس‌های آموزش عکاسی و آموزش لایتروم و فتوشاپ معرفی می‌شوند که در بسیاری از آنها صرفاً اصول پایه‌ای رتوش عکس را آموزش می‌دهند. شاید به همین دلیل هم باشد که اغلب کسانی که می‌خواهند رتوش عکس انجام دهند ترجیح می‌دهند تا از آموزش‌های خصوصی یا آموزش‌های ویدئویی رتوش استفاده کنند.
از سوی دیگر روند آموزش رتوش برای عکاسان، دوره‌های پیچیده و مشکلی است. آنها مجبورند ساعت‌ها پای کامپیوتر بنشینند و به آموزش‌های ویدئویی انگلیسی چشم بدوزند که در آنها مدرس سعی می‌کند مفاهیم پیچیده‌ای مانند جدایش براساس فرکانس (Frequency separation)، داجینگ و برنینگ یا Curve ها و لایه‌های تنظیم کننده آنها را آموزش دهد. اگرچه ممکن است زبان روایی این آموزش‌ها خیلی هم ساده و همه فهم باشد، اما براساس آنچه که در طول این سال ها یاد گرفته‌ام، همه این موارد، بخشی از آموزش‌های رتوش هستند که باید با آموزش‌های دیگری تکمیل شوند. موضوعات دیگری که اگرچه ممکن است جزو سرفصل‌های آموزشی رتوش عکس نیستند، اما تأثیر آنها در کیفیت خروجی کار، نه تنها کمتر از یادگیری ابزارها نیست، بلکه حتی می‌تواند تأثیر آنها را دو چندان کند.
1-نقاشی و طراحی
بر کسی پوشیده نیست که رتوش عکس، در واقعی نوعی نقاشی دیجیتالی محسوب می‌شود. این هنر که از سال‌ها پیش به عنوان یک نوع نقاشی روی فیلم‌های آنالوگ استفاده می‌شد در گذر زمان تغییر چندانی نکرده است و اکنون همان اصول را در قالب پیشرفته‌تری در دنیای دیجیتال می‌بینیم. به همین دلیل هست که خیلی از ادیتور‌های حرفه‌ای عکس از قلم‌های نوری استفاده می‌کنند. کارهایی مانند داجینگ و برنینگ، حذف موهای اضافی یا ترمیم بافت پوست با قلم‌های نوری خیلی راحت‌تر از موس انجام می‌شود.
کار کردن با یک قلم، حتی اگر واقعاً یک قلم مو یا مداد واقعی نباشد، باز هم حس خیلی بهتر و ساده‌تری نسبت به موس دارد و وقتی زمانی را با آن می‌گذرانید، دیگر رتوش عکس بدون قلم نوری برایتان مشکل می‌شود. به عنوان مثال سایه زدن‌ها در هنگام داجینگ و برنینگ، بدون قلم نوری، گاهی اوقات باعث خط خطی شدن یا چرک شدن پوست می‌شود. در حالی که وقتی با یک قلم نوری روی عکس کار می‌کنید، احساس می‌کنید که واقعاً در حال محو کردن سایه‌ها هستید و نتیجه کار بسیار بهتر و سریع‌تر حاصل می‌شود.
اما اینکه دقیقاً کجای تصویر را باید محو کنید، دیگر یک مهارت نیست و بیشتر یک ذهنیت درباره چهره است.
برای آموزش رتوش عکس باید بتوانید واقعاً یک صورت واقعی را رسم کنید. این دیگر ربطی به ابزار ندارد و دقیقاً اصول پایه نقاشی و طراحی را می‌طلبد. باید بتوانید جای چشم‌ها، گونه‌ها، گودی زیر بینی و حتی برجستگی لب‌ها و ابرو‌ها را درک کنید.
اگرچه وقتی طراحی می‌کنید، از یک کاغذ سفید آغاز می‌کنید و رتوش عکس در واقع ادامه یک تصویر کشیده شده است. اما شباهت مهمی که این دو به هم دارند، مربوط به رتوش زیبایی است. زمانی که یاد می‌گیرید چطور با سایه زدن می‌توانید گونه‌های سوژه را برجسته کنید یا مثلاً چطور وجود خط زیر پلک چشم، می‌تواند حالت طبیعی چشم را حفظ کند، یاد می‌گیرید که چطور اشتباهات معمول در رتوش عکس را تکرار نکنید.
شاید یک دوره آموزشی طراحی صورت تنها یک یا دو ماه وقت بگیرد، اما تأثیر و پیشرفت آن را سال‌های سال در رتوش عکس‌هایتان مشاهده خواهید کرد. بنابراین اگر امروز شروع به آموزش رتوش عکس صورت کرده‌اید، خوب است که به صورت هم‌زمان در یک کلاس طراحی با مداد هم ثبت نام کنید.
2-خواندن نورها
خواندن نورها را ترجمه‌ای از Reading Light در نظر گرفته‌ام. این موضوع بخشی از کلاس‌های نوردهی یا همان نورپردازی آتلیه‌ای است که به شما کمک می‌کند شکل صحیح نورها و سایه‌ها را روی چهره افراد درک کنید. حتماً دیده‌اید که در آموزش‌های نورپردازی کلاسیک، چطور استفاده از نورهای مختلف باعث چاق‌تر یا لاغرتر شدن، استخوانی شدن یا تخت شدن، برجسته شدن یا آرام شدن چشم‌ها و تغییران مختلف در اجزای صورت می‌شود.
اگرچه به عنوان یک متخصص آموزش رتوش عکس ممکن است هیچ‌وقت نیازی به کار با نورهای استودیویی نداشته باشید، اما اینکه بدانید تأثیر این نورها چگونه است به شما کمک می‌کند تا اشکالات نورپردازی را بهتر برطرف کنید یا تأثیر آنها را روی چهره افراد برجسته‌تر کنید.
شاید فکر کنید لازم است یک کلاس نورپردازی هم بگذرانید. اما این‌طور نیست. خوشبختانه در این زمینه، کار عملی برایتان کاربردی ندارد و نیازی نیست کم و زیاد کردن نورها یا تأثیر ابزارهای شکل دهنده نور را یاد بگیرید. بلکه فقط صرفاً باید با اصول تأثیر نورها روی چهره آشنا شوید که خوشبختانه آموزش‌های تصویری و متنی هم می‌تواند در این زمینه به شما کمک کند. به عنوان مثال می‌توانید با دیدن یک راهنمای نورپردازی مانند این نیز اصول تابش نورها روی چهره را یاد بگیرید.
وقتی این اصول را یاد گرفتید، می‌توانید به راحتی فرق بین نورهای ملایم و نرم و نورهای خشن و تیز، نورهای کمکی و جانبی و نورهای اصلی و کلیدی، نورهای رنگی پس زمینه که روی عکس می‌تابند و حتی سایه‌های مختلفی که هر کدام از آنها ایجاد می‌کنند را درک کنید. به این ترتیب، هنگامی که می خواهید از ماسک‌های روشنایی یا داجینگ و برنینگ استفاده کنید، می‌دانید که کدام سایه‌ها را باید ملایم کنید و به چه نقاطی نباید دست بزنید. من عکسهای زیادی را در شبکه‌های اجتماعی و وب‌سایت‌های عکاسان مختلف می‌بینم که از همه تکنیک‌های زیبایی پرتره‌ها، مانند کانتورینگ یا استخوانی کردن صورت استفاده کرده‌اند که اصولاً نیازی به این‌همه زحمت نداشته و اتفاقاً گاهی اوقات تأثیر منفی هم روی رتوش عکس صورت گذاشته است.
به عنوان یک ادیتور عکس، شما همواره با یک آتلیه یا عکاس همکاری می‌کنید. بنابراین احتمالاً این فرصت را دارید که از خود این افراد هم درباره نورپردازی‌ها سؤال کنید و راهنمایی بگیرید یا موضوعاتی را یاد گرفته‌اید تکرار و بررسی کنید. حتی می‌توانید گاهی اوقات همین تمرین‌ها را روی سوژه‌های واقعی هم امتحان کنید.
نگاه کردن به نقاشی‌های کلاسیک هم بسیار مهم است. ببینید آنها چطور نورهای کلاسیک را به کار گرفته‌اند. تماشای نورپردازی‌های تک نور بهتر می‌تواند به شما کمک کند. تماشای عکسهای عکاسان حرفه‌ای در اینستاگرام هم می‌تواند شما را با نورپردازی‌ها و تأثیر سایه‌ها آشنا کند. همچنین می‌توانید از نرم‌افزارهای آموزش نورپردازی هم استفاده کنید و سعی کنید با یک نور کار کنید و تأثیر آن را روی مدل چهره‌ای که دارد آزمایش کنید.
حتی اگر نخواهید هیچ‌وقت نورپردازی کنید، این مهارت می‌تواند کیفیت رتوش عکس شما را بسیار بالا ببرد.
بیشتر بخوانید: ۷ روش آسان برای اجرای نورپردازی پرتره
3-یادگیری اصول آرایش چهره
این یکی مهارت ممکن است کمی عجیب به نظر برسد. خصوصاً اگر یک ادیتور آقا هستید. چون اصولاً خانم‌ها به طور طبیعی با آرایش چهره آشنا هستند و می‌توانند کیفیت یک آرایش خوب با یک آرایش بد را تشخیص دهند. اما آقایان معمولاً با این مسئله درگیر نیستند و اغلب اوقات، همه آنها را در قالب “آرایش زیاد یا کم” دسته بندی می‌کنند! شاید این سخت‌ترین بخش برای یادگیری اصول آموزش رتوش عکس برای آقایان و ساده‌ترین بخش برای خانم‌ها باشد. چون اگر یک ادیتور آقا باشید، احتمالاً پیدا کردن منابع زنده و مستقیم برای یادگیری آرایش برایتان بسیار مشکل است.
اما خوشبختانه وب‌سایت‌ها و شبکه‌های اجتماعی کار را تا حدودی ساده‌تر کرده‌اند. امروزه کانال‌های مختلفی در اینستاگرام وجود دارند که می‌توانید در آنها اصول آرایش چهره را یاد بگیرید. به عنوان مثال شاید دانستن اینکه چه نوع کرم صورت می‌تواند موجب براق شدن گونه‌ها بشود برای شما کاربردی نداشته باشد، اما مهم است بدانید خط چشم در رتوش زیبایی، تا کجا ادامه پیدا می‌کند یا سایه‌های روی گونه دقیقاً زیر گونه‌ها قرار می‌گیرند!
یکی از بهترین کانال‌های یوتیوب برای یادگیری تکنیک‌های میکاپ، Jordan Liberty است که نه تنها تکنیک‌های آرایشی را توضیح می‌دهد، بلکه از آنجا که خود او یک عکاس است، بسیاری از این نکات را از دید عکاسی و نورپردازی هم تشریح می‌کند و برای یادگیری بسیار ساده‌تر و مفید‌تر است. علاوه بر این کانال‌های Melissa Alatorre و Linda Hallberg هم بسیار پربازدید هستند و نکات جالبی را آموزش می‌دهند که می‌توانید در بین آموزش‌های رتوش عکس سری هم به آنها بزنید و چیزهای زیادی یاد بگیرید.
اگر هم خانم هستید به راحتی می‌توانید در آرایشگاه‌ها حضور پیدا کنید و از آرایشگرتان بخواهید تا اصول کانتورینگ، حجم‌سازی و لایه‌بندی سایه‌های روی چشم و غیره را برایتان توضیح دهد. بسیاری از آرایشگر‌ها وقتی می‌دانند که شما یک عکاس و ادیتور حرفه‌ای هستید و این اطلاعات را برای پیشرفت در شغل خودتان می‌خواهید، رموز کار خود را با اطمینان بیشتری در اختیارتان قرار می‌دهند. با این تمرین‌ها کیفیت رتوش عکس و مهارت‌های ویرایشی شما به سرعت افزایش پیدا می‌کند.
بیشتر بخوانید: رنگ‌ها چقدر در عکاسی اهمیت دارند؟
4-یادگیری اصول رنگ‌ها
رنگ‌ها یکی از مهم‌ترین پایه‌های هنرهای تجسمی خصوصاً عکاسی هستند. شما می‌توانید از رنگ‌ها برای تغییر مود یا حس یک عکس استفاده کنید. کنتراست عکس را با همین تغییر رنگ‌ها کاهش یا افزایش دهید یا به عکس‌ها بعد دهید. خصوصاً اینکه این روز‌ها، بخش زیادی از عکسهای پرتره و عروسی، در فضای باز گرفته می‌شوند و به همین دلیل هم ویرایش رنگ عکسهای منظره هم به بخشی جدا نشدنی از رتوش عکس پرتره‌ها تبدیل شده‌اند. شاید باور نکنید که این روز‌ها خیلی از بیشترین دغدغه‌های کارآموزان تازه‌کار رتوش عکس و حتی عکاسان حرفه‌ای، اصولاً نه خود رتوش صورت بلکه بخش تصحیح رنگ و افزودن رنگ‌های مدرن به عکس‌ها است. جالب اینجاست که افزودن یا تغییر رنگ عکس‌ها که به Color Grading مشهور است، اصولاً آخرین مرحله رتوش عکس محسوب می‌شوند که پیش از مرحله چاپ عکس و انتشار قرار دارد.
ابزارهای زیادی برای تغییر رنگ عکس ها وجود دارد. از ابزارهای تصحیح رنگ حرفه‌ای در لایتروم و فتوشاپ گرفته تا پلاگین‌های ایجاد رنگ‌های خاص یا شبیه‌سازی رنگ‌های قدیمی در لایتروم که مود یا حس عکس‌ها را شبیه به عکسهای نوستالژیک قدیمی می‌کند. اما پیش از اینکه همه چیز را به شانس و قضا و قدر بسپارید، بهتر است اصول رنگ‌ها را یاد بگیرید.
یادگیری اصولی رنگ‌ها نیازمند کار با سرویس‌هایی مانند Adobe Color یا Paletton است. اما اگر وقت و حوصله یادگیری پایه‌ای رنگ‌ها را ندارید، پیشنهاد می‌کنم حداقل از برنامه Adobe Capture استفاده کنید. این برنامه سرگرم کننده، می‌تواند رنگ‌شناسی شما را تقویت کند تا با نگاه کردن به عکسهای مختلف، بتوانید رنگ‌های اصلی آن را حدس بزنید.
حالا کافیست که بتوانید رنگ‌های مختلف در عکس‌هایی که می‌بینید را بازسازی کنید و نوعی مهندسی معکوس رنگ‌ها روی عکسهای خودتان محسوب می‌شود. با کپی کردن رنگ‌های عکسهای دیگران، کم کم یاد می‌گیرید تا چطور با خلاقیت خودتان، ترکیب‌های رنگی بهتری را که به سلیقه خودتان نزدیک‌تر است را پیدا کنید.
فراموش نکنید، پیش از اینکه بتوانید کارهای جدیدی را برای خودتان خلق کنید، باید بدانید که دیگران با چه روش‌هایی، کارهای خودشان را انجام می‌دهند. این یکی از سریع ترین روش‌های پیشرفت در رتوش عکس است.
مطلب مرتبط: چگونه رنگ‌ها را در لایتروم تصحیح کنیم؟
5-یادگیری صبر و افزایش تحمل
این مهم‌ترین و سخت‌ترین مهارتی است که باید یاد بگیرید. شاید بتوان گفت که اصولاً این مهارت، از همه مهارت‌های دیگر مهم‌تر است. زیرا یادگیری همه آنها (و هر مهارت دیگری در زندگی) نیازمند صبر و تحمل و استقامت است. هیچ مهارتی بدون صبر به دست نمی‌آید. اینکه زمانی را برای یادگیری این نکات اختصاص دهید چندان مهم نیست، اینکه در زمان‌های استراحت، بتوانید فکرتان را متمرکز کنید. چیز‌هایی که یاد گرفته‌اید را در ذهن تکرار کنید و خودتان را موظف کنید تا آنها را به کار گیرید و یادگیری را ادامه دهید، تضمین کننده افزایش مهارت‌های شماست.
لازم نیست همواره پشت کامپیوتر بنشینید. بیرون بروید، به مردم، به طبیعت نگاه کنید، فیلم ببینید، سعی کنید تأثیر نورهای پیاده رو، روی عابرین را تحلیل کنید. موزه بروید، نقاشی‌ها را ببینید، مجلات عکاسی و مد را ورق بزنید، اینستاگرام عکاسان حرفه‌ای را تماشا کنید، رنگ‌های لباس‌های ویترین مغازه‌ها را تحلیل کنید. همه این‌ها کارهایی هستند که می‌توانند به سرعت مهارت شما در رتوش عکس را بالا ببرند. هر چیزی می‌تواند برایتان الهام بخش باشد، حتی زمان‌هایی که با کار فکر نمی‌کنید. لازم نیست برای یادگیری، وقت مشخصی را اختصاص دهید، همه ساعات روز می‌تواند برای شما تمرین و کلاس آموزشی باشد.
مالکوم گلدوِل (Malcolm Gladwell) معتقد است برای اینکه در یک کار “خبره” شوید، 10 هزار ساعت وقت لازم است. این یک زمان حدودی برای یادگیری یک مهارت است. یعنی اگر حدود 3 سال، روزی 8 ساعت، روی کار رتوش عکس تمرکز و تکرار کنید، تبدیل به یک حرفه‌ای تمام عیار می‌شوید. زمان طولانی‌‌ای است؟ نمی‌توانید اینقدر صبر کنید؟
پس احتمالاً برای دستیابی به مهارت‌های دیگر، باید دنبال روش‌های سریع‌تری باشید. هر چند که تصور می‌کنم پیدا کردن روش‌های جایگزین، بدون صبر و تحمل، کمی مشکل خواهد بود.
مطلب مرتبط: ۵ اشتباه معمول در رتوش چهره که باید از آنها بپرهیزید
شما در این باره چه فکر می‌کنید؟ آیا روش های دیگری را می‌شناسید که سریع تر به نتیجه می‌رسند؟ آیا هیچ وقت از روش‌های گفته شده استفاده کرده‌اید؟ در کادر نظرات پایین این مقاله نظرتان را بنویسید و ما را از تجربه‌های خودتان آگاه کنید.
مترجم : امیر یاری
خیلی کامل بود سپاس
خیلی مفید بود. ممنونم