آشنایی با انواع خطوط ضمنی و اهمیت آن‌ها در عکاسی

خط ضمنی چیست؟

خطوط ضمنی راهنماهای بصری هستند که عکاس‌ها برای ترکیب‌بندی آثار خودشان از آن‌ها استفاده می‌کنند. همانطور که از اسم آن‌ها مشخص است، این خطوط خط‌های واقعی نیستند. با این وجود در صورتی که به ترکیب‌بندی یک عکس نگاه کنید ممکن است خطوط عمودی، افقی، قطری، دایره‌ای یا S مانندی را مشاهده کنید که هدف آن‌ها نشان دادن سوژه است.

انواع خطوط ضمنی

عکاس‌ها از خطوط مختلفی برای هدایت چشم مخاطب، ایجاد یک نقطه کانونی، انتقال پرسپکتیو و… استفاده می‌کنند. در ادامه با 5 نوع خط ضمنی مختلف که توسط عکاس‌های حرفه‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرند آشنا خواهیم شد.

1- خطوط عمودی

خطوط عمودی خط‌هایی هستند که در عکاسی طبیعت مورد استفاده قرار می‌گیرند و سوژه اصلی یک درخت یا بنای جغرافیایی مثل دیواره صخره‌ای یا آبشار است. همچنین در عکاسی معماری هم تاکید خیلی زیادی روی خطوط عمودی وجود دارد. سوژه‌هایی که به صورت طبیعی عمودی هستند، تمایل دارند که به صورت عمودی هم از آن‌ها عکاسی شود (برای مثال عکس یک درخت سکویا غول‌پیکر را تصور کنید که 10 درجه کج شده است.). خطوط ضمنی عمودی به عکاس کمک می‌کنند از قانون یک سوم استفاده کند و ترکیب‌بندی تصویر خودش را تقسیم کند.

2- خطوط افقی

خطوط افقی به صورت ضمنی در خیلی از عکس‌ها وجود دارند. برای مثال یک شناگر را تصور کنید که در حال پیمودن مسیری در داخل استخر است. خطوط ضمنی افقی نشان دهنده‌ی نظم و هارمونی هستند و می‌توانند برای تقسیم کادربندی تصویر با استفاده از قانون یک سوم هم به عکاس کمک کنند.

[relatedpost post=”148908″]

3- خطوط مورب

خطوط ضمنی مورب و قطری نشان‌دهنده‌ی حرکت و جنبش هستند. برای مثال می‌توان به یک پرنده‌ی در حال پرواز، توپ بیسبالی که در حال دور شدن از چوب بیسبال است، یا هواپیمایی که به سمت آسمان در حال حرکت است اشاره کرد. تمامی این تصاویر معمولا با استفاده از خطوط ضمنی قطری ثبت شده‌اند و نشان دهنده‌ی احساس فعالیت و پیشرفت هستند.

4- خطوط خمیده

خطوط خمیده ضمنی احساس زیبایی، وقار و ظرافت را به کاربر منتقل می‌کنند. اغلب مدل‌ها از ژست‌هایی که نشان دهنده‌ی خطوط خمیده هستند برای عکاسی مد استفاده می‌کنند. جواهرات و دیگر وسایل ساخته دست انسان نیز معمولا در زمان عکاسی به صورت خمیده چیده می‌شوند.

5- خطوط خمیده S مانند

از خطوط S به همراه دیگر خطوط ضمنی برای خلق یک عکس کاملا بصری استفاده می‌شود. برای مثال به یک عکس منظره فکر کنید که در آن یک رودخانه‌ی خمیده یا دو عدد کوه کنار هم قرار دارد. مدل‌های انسانی هم می‌توانند کنار دیگر اجسامی که به شکل عمودی یا افقی قرار گرفته‌اند به شکل S بایستند و یا روی زمین دراز بکشند. ترکیب این خطوط ضمنی ممکن است باعث خلق پیچیدگی‌ای شود که در انواع دیگر عکاسی وجود ندارد.

خط هدایتگر چیست؟

خطوط هدایتگر چشم مخاطب را به سمت مرکز توجه داخل عکس هدایت می‌کنند. برای مثال تصویر یک قطار روی ریل را تصور کنید. در صورتی که تصویر شما حاوی ریل قطار باشد و خود قطار هم جایی در دوردست قرار داشته باشد، پس ریل‌های مستقیم یک خط راهنما هستند که چشم مخاطب را به سمت نقطه کانونی که در اینجا همان قطار است هدایت می‌کنند. ریل‌های قطار ممکن است که به صورت افقی قرار گرفته باشند اما یک خط سیر افقی دارند و به شکل ناخودآگاه ما را به یاد حرکت قطار خواهند انداخت.

ایجاد خطوط ضمنی

روش‌های خیلی زیادی برای ایجاد خطوط ضمنی وجود دارد و یکی از متداول‌ترین انواع آن خط دید است. این نوع خط زمانی ایجاد می‌شود که یک شخص یا حیوان داخل عکس به صورت واضح به یک نقطه خاص نگاه کرده باشد. جهتی که آن‌ها به آن نگاه می‌کنند باعث ایجاد یک خط دید ضمنی می‌شود. البته هیچ خط فیزیکی‌ای وجود ندارد اما مخاطب وادار می‌شود خط دید را دنبال کند تا متوجه شود شخصی که در عکس قرار دارد به چه چیزی نگاه می‌کند. یکی از کلاسیک‌ترین انواع این خط زمانی است که یک زوج به همدیگر نگاه می‌کنند. این نوع نگاه باعث خلق یک ارتباط قوی بین آن‌ها خواهد شد و معمولا مخاطب زمانی که چنین ارتباط قوی‌ای در عکس وجود داشته باشد مدتی را صرف نگاه کردن به آن می‌کند.

[relatedpost post=”114148″]

یکی دیگر از انواع خطوط ضمنی، استفاده از چیزهایی است که به عنوان خط یا اشاره‌گر عمل می‌کنند. برای مثال به یک فنس چوبی فکر کنید که به سمت نقطه‌ای در وسط عکس کشیده شده است. مخاطب این خط را تا وسط تصویر دنبال می‌کند تا متوجه شود خط ایجاد شده به کجا ختم می‌شود. استفاده از این نوع خط ضمنی در عکاسی منظره خیلی پرکاربرد است.

استفاده از وسایل گرافیکی مثل فلش‌هایی که روی دیوار کشیده شده‌اند و یا علائم راهنمایی و رانندگی هم روش دیگری برای اشاره به یک جهت خاص داخل عکس است. در واقع هرگونه الگوی معمولی که یک مسیر خاص را دنبال می‌کند اما ممکن است قطع شود را می‌توان به عنوان خطوط ضمنی مورد استفاده قرار داد. ردپاهایی که روی شن‌های ساحل به جا می‌‎مانند هم یک نمونه دیگر از این نوع خطوط هستند. چشم شما این ردپاها را دنبال می‌کند و می‌توانند چشم‌های شما را کنترل کنند.

برخی اوقات اینکه یک خط ضمنی را نبینید خیلی ساده است. زمانی که شما ترکیب‌بندی تصویر را انجام می‌دهید به سادگی ممکن است ارتباط بین عناصری که یک خط ضمنی تشکیل می‌دهند را نادیده بگیرید. در صورتی که مراقب نباشید سنگ‌هایی که توسط یک کودک در ساحل چیده شده‌اند ممکن است باعث ایجاد یک خط ضمنی شوند. در صورتی که شما نتوانید این خطوط را تشخیص دهید، مخاطب سردرگم خواهد شد. دیگر موضوعات ضمنی هم چنین قابلیتی خواهند داشت و به همین خاطر باید خیلی مراقب چیزهایی باشید که به صورت غیرمنتظره باعث خلق یک ارتباط ناخواسته می‌شوند.

از عکاسی پرتره گرفته تا صحنه‌هایی که عمدا چیده شده‌اند و عکاسی منظره، خطوط ضمنی می‌توانند احساس تعادل، تمرکز و چیدمان فضایی را به کاربر منتقل کنند. این خطوط یک ابزار فوق‌العاده برای تمامی عکاس‌ها با سلایق و توانایی‌های مختلف هستند.