عکاسی پرتره به عنوان یکی از مشهورترین انواع عکاسی هم در بین عکاسان آماتور و هم حرفه‌ای انجام می‌شود. این نوع عکاسی در زمینه‌های شخصی مثل عکاسی از دوستان، افراد خانواده و حتی خود عکاس انجام می‌گیرد و یک عکاس پرتره که حرفه‌ای باشد از تکنیک‌های عکاسی مثل استفاده از نور، رنگ‌ها و ترکیب‌بندی، عکس‌های باکیفیتی می‌گیرد. عکاسی پرتره اجتماعی یا همان عکاسی مستند، یکی از پرطرفدارترین ژانرهای عکاسی به شمار می‌رود که وظیفه عکاس در این سبک مهم، ثبت رخدادهای پیرامون به صورت واقع‌گرایانه و بی‌طرفانه است. عکاسان مستند اجتماعی تلاش می‌کنند تا با نگاه تیزبین خود نقاط ضعف و قدرت جامعه را بررسی کنند و برای موفقیت در این شاخه لازم است عکاسان با علوم اجتماعی و جامعه شناسی آشنا شوند.
حکم تصویر در عکاسی پرتره اجتماعی مانند یک سند تاریخیست که در هر لحظه گواه یک موضوع، هدف اجتماعی یا سیاسی می‌باشد. اولین تصاویر در شرایطی ثبت شدند که کوچه‌های کثیف و شرایط سخت زندگی شهری علتی روشن و شفاف برای جلب شدن توجه عکاسان بود. عکس‌های پرتره اجتماعی در کنار بحث هنری، بیشتر به منظور نشان دادن تحولات اجتماعی و سیاسی مورد توجه قرار می‌گیرند چون واقعیت را همان‌طور که هست به ثبت می‌رساند. اگر بخواهیم ساده‌تر آن را مطرح کنیم در این نوع عکاسی تصویر نقش یک شاهد و گواه را برای اثبات یک شرایط اجتماعی و سیاسی خاص برعهده دارد. از طریق ثبت تصاویر مستند در این نوع عکاسی بیننده از فرهنگ، سیاست و موقعیت اجتماعی سایر مردم نیز آگاه خواهد شد.
نکاتی درباره عکاسی پرتره اجتماعی
عکاسی پرتره اجتماعی برخلاف بسیاری از شاخه‌های عکاسی نیاز به لنزها و تجهیزات گران قیمت ندارد. با داشتن یک دوربین 35میلیمتری با یک لنز زوم با فواصل کانونی میانی مثل 35-70 میلیمتری می‌تواند شرایط خوبی را برای تهیه عکس‌های اجتماعی برای شما فراهم کند. عکس‌های اجتماعی باید نوید بخش مفهوم و هدفی معین باشد. عکاسی پرتره اجتماعی یا همان عکاسی مستند باید نماینگر مفهومی اجتماعی باشد و احساسی فراتر از عکاسی پرتره را منتقل کند. مفهوم و ارزش معنایی این سبک عکاسی به مراتب بالاتر از یک خبری است و در واقع نوع نگاهمان به دنیا را تغییر می‌دهد. تناقض‌های مختلفی برای تعریف اصل عکاسی مستند وجود دارد که به دلیل جدید و خاص بودن آن نمی‌توان چارچوب معینی برای آن تعیین کرد. قبل از رفتن به محیط مورد نظر برای عکاسی از نظر فکری، ذهنی و زاویه دید آمادگی داشته باشید زیرا زمان ثبت کمی در اختیار دارید و شاید آن لحظه و اتفاق دیگر تکرار نشود پس باید در لحظه طلایی عکس خود را ثبت کنید.
عکاسی اجتماعی یک مهارت مهم است که می‌تواند آدمی را به سوی درک تاریخچه انسان، فرهنگ و جامعه سوق دهد. این مدل عکس به ما کمک می‌کند تا با ثبت لحظاتی که ممکن است تنها یک بار در طول عمرمان رخ دهند خاطره‌ای به یادماندنی به یادگار بگذاریم. عکس‌های پرتره‌ای که در خیابان‌ها به صورت اتفاقی گرفته می‌شوند می‌توانند همان اصالتی که ما در عکس‌های اجتماعی به دنبال آن هستیم را برای ما زنده کنند و ما به یادآوری کنند سوژه‌های واقعی در اطراف ما هستند. عکس‌های پرتره که در خیابان گرفته می‌شوند سهم عمده و زیادی در عکاسی اجتماعی و مستندسازی دارند.
سعی کنید در هنگام عکاسی تجهیزات ضروری عکاسی و نور را به همراه داشته باشید. نیازی نیست لوازم عکاسی سنگین یا کیفی پر از تجهیزات فرعی عکاسی نیست. در واقع شما فقط یک بدنه دوربین و یک لنز اصلی مثلا یک لنز 50میلیمتری یا یک لنز 24میلیمتری برای این کار داشته باشید کافی است. برای گرفتن عکاسی پرتره اجتماعی چون باید در خیابان‌ها تردد کنید و در اجتماع حضور داشته باشید از بردن وسایل اضافی و غیرضروری همراه خود خودداری کنید تا مانع سرعت شما نشود.
معمولا فاصله کانونی لنزهای مورد استفاده برای عکاسی پرتره به دلیل بار روانی لنزهای واید و نرمال از دو برابر نرمال به بالا و به دلیل کاهش شدید عمق میدان وضوح در لنزهای تله بلند، کمتر از چهار برابر لنز نرمال است پس بهتر است عکس‌های پرتره را با عمق میدان کم یعنی با دیافراگم باز تهیه کنید تا پس‌زمینه محو شود و سوژه با تاکید بیشتری دیده شود. درباره موضوعی که قصد عکاسی آن را دارید به خوبی تحقیق کنید این موضوع به شما در پیش‌بینی آن چه انتظار می‌رود کمک می‌کند و همچنین شما را در درک نحوه نمایش موضوع کمک بیشتری خواهد کرد. هنگامی که تحقیقات شما تمام شد سعی کنید از عکاسان این ژانر الهام بگیرید یعنی هنگامی که تحقیقات خود را انجام می‌دهید زمان شروع تفکر در مورد نحوه عکاسی از موضوع است و می‌توانید در این زمینه از عکاسان اجتماعی و مستندها الهام بگیرید.
چرا عکاسی پرتره اجتماعی برای جامعه اهمیت دارد؟
عکس‌ها توانایی برجسته کردن داستان‌ها و تصاویری را دارند که به سادگی توانایی کشف ندارند و با عکاسی باعث می‌شود دیده شوند و تنوع دیدگاه‌ها نیز افزوده شود. عکاسی اجتماعی می‌تواند توجه مردم را جلب کند و مردم در مورد مسائل اجتماعی و حقوق بشر آگاه‌تر شوند. عکس‌های اجتماعی به شما داستان‌های عامیانه، واقعیت‌های نامعلوم یا نادیده گرفته شده را نشان می‌دهد و می‌تواند شواهدی از نقض حقوق بشر را برای شما به تصویر بکشد.
عکاسان مستندهای اجتماعی برای ایجاد روابط قوی با مردم و کسب اعتماد از مردم برای نشان دادن مفهوم بهتر اجتماع و به تصویر کشیدن آن تلاش می‌کنند. آن‌ها این اعتماد را در طول زمان ایجاد می‌کنند و با ایجاد اهداف از پیش تعیین شده، بارها با افراد و جوامع ارتباط برقرار می‌کنند و با گرفتن عکس‌های پرتره اجتماعی خاص فرضیات اجتماعی را به چالش می‌کشند. چنین تلاش‌هایی در این زمینه عکاسان را قادر می‌سازد تا مفهوم دقیق‌تری از مسائلی که سند، کلیات و کلیشه‌های گذشته را درک کنند و حساسیت بیشتری نسبت به زمینه‌هایی که در آن کار می‌کنند به کار گیرند. گرفتن این سبک عکس برای جامعه بسیار ارزشمند و مفید است.
