شاید شما هم از این عکس‌های نوردهی طولانی دیده باشید و با خودتان بگویید حتماً گرفتن چنین عکسی خیلی کار سختی باید باشد!
آبشاری جادویی که آب‌اش نرم و لطیف و حریر‌مانند است، یا نور‌های خطی یک خیابان شلوغ در پاریس. جالب است بدانید همه‌ی این عکس‌ها ( و البته نقاشی با نور آقای پیکاسو) و چندین تصویر خاص و خارق‌العاده، همگی تنها با یک تکنیک ساده در عکاسی خلق می‌شوند: تکنیک long exposure (لانگ اکسپوژر) یا نوردهی طولانی.
در این مقاله می‌خواهیم اول بدانیم این تکنیک لانگ اکسپوژر چیست و چطور کار می‌کند، بعد قدم به قدم مراحل گرفتن عکس‌های لانگ اکسپوژر با دوربین حرفه‌ای و موبایل را انجام می‌دهیم.
در ضمن، ما یک مقاله کامل‌تر درباره عکاسی لانگ اکسپوژر با موبایل داریم.
عکاسی لانگ اکسپوژر چیست؟
انگ اکسپوژر تکنیکی است که دوربین عکس‌های مداوم با فاصله‌های کوتاه از یک زاویه مشخص می‌گیرد و از روی هم قرار گرفتن این عکس‌ها تصویر لانگ اکسپوژر ایجاد می‌شود.
البته این که عکس‌های لانگ اکسپوژر به چه شکلی ثبت شوند در دوربین‌های قدیمی، جدید و موبایل‌ها متفاوت است اما در کل روش کار یکسان است.
یعنی عکس‌هایی میگیرید که سوژه‌های متحرک مثل آسمان پر ستاره، آب جاری آبشار، خودروها در خیابان یا جرقه‌های آتش مسیری در عکس طی می‌کنند و سوژه‌های ثابتی دارید که هیچ تغییری نمی‌کنند.
پس در کل باید حواسمان به دو نوع سوژه در عکاسی لانگ اکسپوژر باشد:
۱- سوژه‌های مات و ایستا: که پس زمینه‌ي عکس را تشکیل می‌دهند.
۲- سوژه‌های شارپ و متحرک: که هدف ما در این نوع عکاسی توجه به این حرکت آنهاست.
مثلاً در این عکس پایین، ستاره‌ها سوژه‌های متحرک هستند و خانه با درخت سوژه‌های ثابت.
خب حالا ببینیم چطورمی‌شود یک عکس لانگ اکسپوژر خوب گرفت؟
وسایل مورد نیاز برای عکاسی اکسپوژر
- دوربین یا گوشی موبایل
- سه پایه
به جز این دو وسیله ضروری، اگر فیلتر مخصوص برای لنز و ریموت کنترل هم داشته باشید کارتان حرفه‌ای‌تر می‌شود. در ادامه بیشتر توضیح می‌دهیم.
آموزش قدم به قدم گرفتن عکس لانگ اکسپوژر
در ادامه‌ي این مطلب، ابتدا به صورت قدم به قدم آموزش عکاسی لانگ اکسپوژر را در کنار شما دنبال می‌کنیم. سپس به سراغ نکات و ترفند‌هایی می‌رویم که در ثبت این عکس‌ها اهمیت دارند و در آخر از اشتباهاتی که باید در هنگام عکاسی لانگ اکسپوز دوری کنید، صحبت می‌کنیم.
۱. لوکیشن و زاویه خوبی پیدا کنید
محل قرار دادن دوربین و فاصله آن از سوژه احتمالی را بررسی کنید و مانند یک حرفه‌ای، با نقشه قبلی وارد کار شوید.
توصیه‌ی ما این است که پس از مشخص کردن محل دقیق قراردادن دوربین، به انواع سوژه‌های متحرکی که ممکن است در قاب شما حضور داشته باشند فکر کنید. ابر‌ها، خورشید، حتی یک پرنده‌ی تصادفی!
عکاسی با نوردهی بالا نوعی عکاسی از حرکت است پس سعی کنید حرکت هر‌کدام از این سوژه‌ها را به طور فرضی، پیش‌بینی و تخیل کنید.
۲. حواستان به آب و هوا باشد
اگر قرار است عکس لانگ اکسپوژر چند ساعته بگیرید، پس باید حواستان به تغییرات آب و هوا باشد.
اولاً که تغییرات آب و هوا مستقیماً روی نور فضای باز تاثیر می‌گذارند و همین یک نکته می‌تواند عکس‌های شما را خراب کند. مثلا هوایی که مداوم بین ابری و آفتابی تغییر می‌کند برای لانگ اکسپوژر هوای خوبی نیست چون نور خورشید مداوم می‌آید و می‌رود.
۳. حتماً با سه پایه عکس بگیرید
یکی از نکات خیلی خیلی خیلی مهم در عکاسی اکسپوژر ثابت و بدون لرزش بودن دوربین است. به همین خاطر یکی از قدم‌های مهم برای انجام این نوع عکاسی، آماده کردن سه‌پایه است. این وسیله به شما کمک می‌دهد تا به درستی جای دوربین خود را فیکس کنید. چرا که در عکاسی با نوردهی بالا، هر لرزش مساوی است با نابودی عکس!
می‌توانید از انواع مینی‌گریپ‌ها، لرزش‌گیر‌ها یا سه‌‌پایه‌های معمولی استفاده کنید. مدل‌های با ارتفاع کمتر، بیشتر توصیه می‌شوند. چرا که کنترل و ایستایی آنها آسان‌تر است. بهتر است برای استیبل‌تر شدن سه‌پایه‌ی خود، کیف دوربین را از آن آویزان کنید یا وزنه‌های مناسب (مثل کیسه‌ای از برنج خشک) را بر روی دوربین بگذارید تا جلوی هر گونه تکان مزاحمی را بگیرید.
البته حالت‌های دیگری هم وجود دارند. گاهی برخی از عکاسان آماتور ترجیح می‌دهند دوربین را بر روی قطعه‌ای چوب یا سنگ موجود در لوکیشن بگذارند. اما حرفه‌ای‌ها به هیچ وجه این کار را توصیه نمی‌کنند. البته گاهی عکاس ترجیح می‌دهد حرکت‌های دست خود را نیز به عنوان بخشی از روند عکاسی اکسپوز ثبت کند. در این موارد باید بتوانید تسلط کافی را به حرکت دست و دوربین خود داشته باشید تا نتیجه تمیز از آب در بیاید.
۴. ترکیب را درست ببندید!
ترکیب‌بندی ساختمان یک عکس است. به یاد داشته باشید نمی‌توانید با جلوه‌‌هایی که نوردهی و بازی با رنگ و نور به عکس شما می‌دهد، ضعف ترکیب‌بندی را جبران کنید.
۵. فوکوس، تمرکز
زمانی که می‌خواهید عکسی با نوردهی بالا ثبت کنید، در بیشتر موارد نمی‌توانید به‌سراغ حالت آتوفوکوس برود، چرا که کادر شما بیش از حد تاریک است و حسگر‌های دوربین این توانایی را ندارند. پس بهتر است به صورت دستی فوکوس عکس خود را تنظیم کنید. برای این کار لازم است حلقه‌ی فوکوس لنز را با دست بچرخانید تا تصویر روی نقطه‌ی مد نظرتان تمرکز کند.
۶. حالا نوبت نوردهی است
در این بخش لازم است به سراغ تنظیمات دوربین خود بروید. می‌دانیم مثلث استاندارد نوردهی برای هر دوربینی شامل موارد زیر است:
- اندازه‌ی دیافراگم: میزان نور ورودی را تعیین می‌کند.
- ایزو: تعیین کننده‌ي حساسیت لنز و سنسور به نور است.
- سرعت شاتر: تعیین می‌کند تا لنز چه مدتی در معرض نور ورودی قرار بگیرید.
برای تنظیم دستی مقادیر این سه مشخصه، ابتدا دوربین خود را روی حالت Manual یا Aperture Priority قرار دهید. اندازه‌ی هر سه‌ي این مولفه‌ها می‌تواند بسته به محیط و نیاز‌های عکس شما متغییر باشد، اما برای شروع می‌توانید از داده‌های زیر استفاده کنید:
۱- مقدار ایزو را بر روی کمتر‌ین حالت بگذارید. این عدد بسته به نوع دوربین شما می‌تواند ۵۰، ۱۰۰ یا ۲۰۰ باشد.
۲- اندازه‌ی دیافراگم را نیز بر حالت متوسط و معمولی قرار دهید. مقدار پیشنهادی ما بین f/8 و f/11 است.
۳- اکنون دوربین به شما سرعت پیشنهادی شاتر را ارائه می‌کند.
اکنون می‌توانید با این اعداد بازی و دست ورزی کنید و شات‌های آزمایشی بگیرید. زمانی که به نتیجه‌‌ي مطلوب خود رسیدید، عدد نهایی سرعت شاتر و اندازه دیافراگم و ایزو را یادداشت کنید.
۷. فیلتر‌ها را اضافه کنید!
بهتر است در ابتدا اشاره کنیم که استفاده از فیلتر کاهنده نور برای عکاسی اکسپوژر واجب واجب نیست اما استفاده از فیلترهای عکاسی می‌تواند تا حد زیادی باعث زیباتر شدن عکس‌ها شود. مخصوصاً زمان‌هایی که در محیط، خورشید یا منباع نوری زیادی وجود دارند که در نتیجه‌ی کار شما نویز ایجاد می‌کنند، استفاده از این فیلتر‌ها توصیه می‌شود، چرا که می‌توانند مقدار نور ورودی تا ۱۰۰۰ برابر کاهش دهند.
نکات استفاده از فیلتر ND برای عکاسی اکسپوژر
- باید بدانید که این فیلتر‌ها بسته به میزان کاهش نور ورودی به لنز دسته بندی می‌شوند. «استاپ» واحد این دسته بندی است و هرچه این عدد بالاتر باشد، قدرت فیلتر بیشتر می‌شود.
- این فیلتر‌ها در دو نوع مختلف به بازار عرضه شده‌اند: نوعی که بر روی لنز سوار می‌شود و نوعی که بر روی مانتی جداگانه قرار می‌گیرد.
- بهتر است به سراغ خرید فیلترهای ارزان قیمت نروید. تجربه نشان داده است استفاده از این فیلتر‌ها باعث ریختگی رنگ تصاویر می‌شود. از تعداد کمتری فیلتر با کیفیت استفاده کنید: کیفیت همیشه بهتر از کمیت است.
- بهتر است قبل از سوار کردن فیلتر بر روی لنز، فوکوس و ترکیب بندی عکس خود را انجام دهید.
- جالب است، اما می‌توانید از شیشه‌ی عینک دودی به عنوان یک فیلتر ND آماتور استفاده کنید!
۸. سرعت شاتر را به دست دوربین بسپارید!
سرعت شاتر دوربین‌ها به صورت پیش فرض تا حدود ۳۰ ثانیه را پوشش می‌دهد اما آپشنی به نام bulb یا time نیز وجود دارد که بر اساس آن می‌توانید این زمان را تا ۱ ساعت هم افزایش دهید. با انتخاب این گزینه تا زمانی که انگشتتان را بر روی دکلانشور نگه دارید، نور به لنز وارد خواهد شد.
البته در زمان استفاده از این گزینه باید مراقب لرز‌ش‌هایی که بر دوربین وارد می‌شود باشید. به همین خاطر توصیه می‌کنیم از یک ریموت کنترل استفاده کنید تا این عمل را هم از دور کنترل کنید و خدشه‌ای به عکس خود نزنید.
۹. قدم‌ها تمام شد، حالا شروع کنید!
با طی کردن هشت قدمی که برایتان گفتیم شما آماده‌اید که به دنیای بازی رنگ و نور وارد شوید. به یاد داشته باشید با استفاده از عکاسی اکسپوژر می‌توانید نهایت خلاقیت خود را بروز دهید، پس همین حالا دست به کار شوید! البته، اگر کمی دیگر هم صبر کنید، در ادامه نکات مهم و تکنیک‌های این نوع عکاسی را هم به شما می‌گوییم. آن وقت می‌توانید با دستی پر‌تر شروع به کار کنید.
نکات و ترفند‌های عکاسی اکسپوژر
در ادامه سعی می‌کنیم کاربردی‌ترین نکات این تجربه‌ي هیجان انگیز را با شما در میان بگذاریم تا آموزش عکاسی اکسپوژر را برایتان کامل و حرفه‌ای کنیم. این نکات از تجربیات عکاسان حرفه‌ای این بخش جمع آوری شده‌اند و قابل اعتماد هستند.
شما با هر دوربینی می‌توانید عکاسی اکسپوز را تجربه کنید، اما…
اگر از دوربین‌های DSLR استفاده می‌کنید، در طول عکاسی اکسپوز، منظره یاب را بپوشانید تا نور اضافی به لنز برخورد نکند. به علاوه فراموش نکنید حرکت آینه را در این دوربین‌ها قفل کنید، تا باعث لرزش اضافی نشود.
مرحله‌ي پسا عکس!
برای ذخیره‌ي عکس‌ها به سراغ فرمت RAW بروید تا بعداً بتوانید آنها را به راحتی ادیت بزنید.
عکاسی اکسپوژر با موبایل
می‌توانید به راحتی عکاسی لانگ اکسپوژر را با موبایل هم تجربه کنید.
اکثر گوشی‌های امروزی در برنامه پیش فرض دوربین خودشان گزینه لانگ اکسپوژر را دارند و فقط کافی است گوشی را در زاویه مناسبی تنظیم کنید و دکمه شاتر را بزنید.
اگر هم گوشی شما چنین گزینه‌ای نداشت، می‌توانید از برنامه‌های قابل نصب مخصوص عکاسی حرفه‌ای استفاده کنید.
بهترین زمان برای عکاسی با نوردهی بالا
اگر هنوز در این نوع عکاسی حرفه‌ای نشده‌اید، غروب‌ها یا اوایل صبح را انتخاب کنید. این مواقع نور شدید و شارپ خورشید را ندارند و نور‌های اضافی در آنها محدود است.
در روز هم می‌توانیم عکاسی اکسپوژر انجام دهیم؟
بله! چرا که نه؟! البته باید سعی کنید تا جایی که می‌شود از خورشید عزیز فاصله بگیرید. چرا که زمان‌هایی که سرعت شاتر پایین است، ممکن است نور زیادی به لنز بخورد و عکس‌ها خراب شوند یا حتی دوربین‌تان آتش بگیرد.
چرا عکس‌های اکسپوژر سفید می‌شوند؟
احتمالاً نیاز به صبوری و آزمون و خطای بیشتری در مقادیر مثلث نوردهی خود دارید. توصیه می‌کنیم سرعت شاتر را کاهش دهید، دیافراگم بسته‌تری انتخاب کنید و ایزو را در محدوده‌ي کمتری تنظیم کنید.
با تکنیک لانگ اکسپوژر می‌توانیم از چه چیز‌هایی عکس بگیریم؟
تقریباً هر جنبنده‌ای بر روی زمین و هوا! البته بیشتر تجربه‌های این تکنیک در عکاسی از سوژه‌های زیر است:
مناظر شهری، آب‌های روان، مه‌های غلیظ، آبشار‌ها و آب‌های خروشان، ابر‌ها، زندگی خیابانی، سوژه‌های خیابانی و…
برای جمع‌بندی: چند اشتباه رایج در عکاسی با نوردهی بالا
۱. سیستم کاهش ویبره‌ی دوربین نباید در هنگام این نوع عکاسی روشن باشد.
۲. حرکت آینه در دوربین‌های DSLR باید در حالت قفل باشد که حرکتش ویبره‌ای ایجاد نکند.
۳. استفاده از فیلترهای ND ارزان قیمت، سبب می‌شود تا کیفیت نهایی کار شما پایین بیاید.
۴. نباید اندازه‌ی دیافراگم روی اعداد بالا قرار دهیم، به جای آن می‌توانیم از کم کردن ISO استفاده کنید.
۵. وزش باد را دست کم نگیرید.
۶. منظره یاب و فاصله بین هر فیلتر را باید به طور کامل پوشیده باشد تا نویز‌های عکس پایین بیاید.
اکنون و با دانستن همه‌ی این موارد می‌توانید دست به کار شوید و عکس لانگ اکسپوژر خود را ثبت کنید. خوشحال می‌شویم اگر نکته‌ای به این مجموعه اضافه کنید و از تجربه‌ی عکاسی با نوردهی بالا با ما صحبت کنید. در ضمن می‌توانید برای تهیه‌ی تجیهزات عکاسی مد نظر خود، فروشگاه نورنگار را انتخاب کنید. محصولات ما همگی اصل هستند و کیفیت کار شما را تضمین می‌کنیم.
